4 - Познавање на Кришна каков што е (од Издигање до свесноста за Кришна )

He ни се потребни никакви високи квалификации за да и упатиме молитви на Севишната Божја Личност. Каква и да е нашата социјална или интелектуална положба, можеме да упатуваме молитви. He мора да сме многу учени, ниту пак нашите молитви мораат да бидат составени од убаво избрани поетски, реторски или метафорични зборови. Ништо од тоа не е неопходно, иако е мошне убаво ако е присутно. Треба само да ги изразиме нашите чувства, но за да можеме тоа да го направиме мораме да бидеме свесни за својата положба: Штом станеме свесни за својата положба, ќе можеме искрено и природно да ги изразиме своите чувства.
Каква е нашата положба? Тоа го подучувал Господинот Чаитанја Махапрабху, кој со следната своја молитва не учи како да се молиме:

, на дханам на џанам на сундарпм кавитам ва џагадиша камаје

мама џанмани џанманишваре бхаватад бхактир ахаитуки тваји

„О семоќен Господине! Немам желба да насоберам богатство, ниту да уживам во убави жеци, ниту пак сакам да имам многу следбеници. Се што сакам е беспричински да Те служам со девоција, живот за живот." {Шикшаштака, 4)
Во оваа молитва зборот џагадпта значи „Господар на вселената". Џагат значи вселена, а иша Господар. Без разлика дали сме хиндус, муслиман или христијанин или било што,мораме да признаеме дека вселената има свој врховен управител. Никој што верува во Бога не може да го порекне тоа. Треба да бидеме уверени дека нашиот Севишен Татко е Џагадиша, Господарот на целата вселена. Само Господинот Џагадиша управува; сите други се управувани. Меѓутоа, на атеистите не им се допаѓа тој збор, бидејќи сакаат да мислат дека тие се управители, но всушност не е така. Сите суштества во материјалниот свет се под влијание на трите гуни на материјалната природа — доброста, страста и незнаењето — но Севишниот Господин е над тие гуни.

трибхир гунамајаир бхаваир
ебхих сарвам идам џагат

мохитам набхиџанати
мам ебхјах парам авјајам

„Засенет од влијанието на трите гуни (доброста, страста и незнаењето), целиот свет не Me познава Мене, кој сум над гуните и неисцрпен." (Бг. 7.13)
Брахма самхита исто така ни дава знаење за Џагадиша, Севишниот. Во тоа дело Господинот Брахма вели дека врховниот управител е Господинот Кришна (ишварах парамах кршнах). Зборот ишварах значи управител, а зборот парамах врховен. Сите ние сме управители во извесна мера. Ако немаме со што да управуваме, понекогаш чуваме куче или мачка за да можеме да речеме: „Драго мое куче, те молам дојди ваму." На тој начин можеме да си мислиме, „Јас сум управителот." Меѓутоа, понекогаш страните се менуваат и гледаме дека кучето управува со господарот. Тоа се случува затоа што никој не е навистина управител, туку се сите управувани. За жал, ние забораваме на тој факт, а таквото заборавање се вика маја.

Одбиваме да го прифатиме постоењето на било каков управител на оваа вселена, бидејќи ако го прифатиме мораме да одговараме за нашите грешни дела, исто како што, ако ја прифатиме владата, мораме да одговараме за нашите незаконски дела. Го порекнуваме постоењето на управителот бидејќи сакаме да продолжиме со своите грешни дела . Тоа е основниот принцип на безбожништвото.

Сегашната лропаганда дека „Бог е мртов" се ши­ри затоа што луѓето сакаат да продолжат да бидат никаквеци без ограничување. Тоа е основниот принцип кој стои зад побивањето на постоењето на Бога. Но колку и да го побиваме Неговото постоење, Тој нема да умре. Во врска со тоа има една Бенгали поговорка која вели: шакуни тапе горумарана. Шакуни значи мршојадец. Мршојадците уживаат да јадат мрши од мртви животни, а посебно од крави. Понекогаш се случува мршојадецот со денови да остане без мрша. Затоа поговорката вели дека мршојадецот ја проколнува кравата да умре, но тоа не значи дека кравата ќе умре само за да му направи услуга на мршојадецот. Така и овие безбожни мршојадци сакаат да го видат Бога мртов, за да можат да уживаат мислејќи: „Сега Бог е мртов и јас можам да правам што сакам."
Мораме да знаеме дека секако постои управител; тоа е почетокот на сето знаење. Зошто да ја побиваме таа вистина? Гледаме дека во секое поле на делување постојат ограничени управители, па како тогаш можеме да го побиваме постоењето на бесконечниот управител на оваа креација? Затоа Господинот Чаитанја Махапрабху не без причина посебно го употребува зборот Џагадиша, Господар на вселената. Тој не го измислил овој поим, бидејќи истиот се наоѓа во многу Ведски мантри. На пример:

тава кара-камала-варе накхам адбхута-шрингам
далита-хиранјакатипу-тану-бхрингам
кетава дхрита-нарахари-рупа џаја џагадиша харе

„О Господине мој, Твоите прекрасни раце се налик на лотосов цвет, но со Твоите долги нокти Ти го раскина осата Хиранјакашипу. Тебе, на Господарот на вселената, Ти ја оддавам својата понизна почит."
Хиранјакашипу бил атеист кој го побивал постоењето на Бога, но Бог се појавил како Господинот Нрсимхадева, инкарнација во облик на полу-човек, полу-лав, и го убил. Затоа Господинот тука се слави како врховниот управител на вселената и сите живи суштества (џаја џагадпиш харе).

Има една друга, слична молитва: џаганнатха-свами најана-патха-гами бхавату ме: „О господару на вселената, Те молам дозволи ми да те видам." Во сите овие молитви, како и во многу други, се признава врховниот управител на вселената. Сите се обидуваат да станат врховни управители, но тоа не можат да го остварат ни со индивидуални, ни со заеднички или национални обиди. Бидејќи сите се обидуваат да ја добијат највисоката положба, во светот владее големо натпреварување. Меѓутоа, светот е така создаден што никој не може да ја добие највисоката положба. Без разлика во каква положба се најдеме, ќе видиме дека некој е подолу a некој погоре од нас. Ниеден поединец не може да каже: „Јас сум врховниот. Никој не е над мене." Ниту пак може да каже: „Јас сум најдолниот. Никој не е подолу од мене." Штом помислиме дека сме најдолу од сите, веднаш откриваме дека има некој што е подолу од нас, а штом помислиме дека сме на врвот, веднаш ќе најдеме некого над нас. Таква е нашата положба.
Меѓутоа, положбата на Бога не е таква. Во Бхагавад-гита Кришна вака ја потврдува својата врховност:

маттах паратарам нанјат
кинчид асти дхананџаја

маји сарвам идам протам
сутре мани-гана ива

„О освојувачу на богатство (Арџуна), не постои повисока вистина од Мене. Се почива на Мене како што бисерите се нанижани на конец." (Бг. 7.7)
Бог е асамаурдхва, што значи дека никој не му е рамен ниту е над Hero. Ако сретнеме некого од кого никој не е поголем, можеме да го прифатиме како Бога.Бог може да се дефинира како оној од кого никој не е поголем и кому никој не му е рамен. Тоа е Ведското толкување. Во Упанишадите е речено: на тат самат чабхјадикат ча дришјате — никој не My е рамен, ниту е некој поголем од Hero.

Уште една Божја особина е тоа што Тој не мора ништо да работи. Во материјалниот свет човек кој има многу важна положба секогаш има толку многу должности. На пример, претседателот на САД го сметаат за главен човек во земјата, но штом се појави некакво вознемирување во Централна Европа или на други места во светот тој мора веднаш да свика состанок на министерскиот совет за да решат како да делуваат во таа ситуација. Значи, дури и тој мора многу работи да изврши. Ако не направи ништо, не е повеќе главниот човек. Меѓутоа, од Ведските списи дознаваме дека Бог не мора ништо да работи (на тасја карјам каранам ча видјате). Кришна може да делува на многу начини, но не затоа што мора. Тоа е објаснето во Бхагавад-гита.

на ме партхасти картавјам

тришу локешу кинчана

нанаваптам аваптавјам
варта ева ча кармани

„О сине на Пртха, во сите три планетарни системи не постои активност пропишана за Мене. Ништо не Ми недостасува, ниту пак нешто Ми треба — па сепак извршувам пропишани должности." (Бг. 3.22)

Во врска со ова интересно е да се забележи дека еден џентлмен од Европа, кој отишол во Калкута и посетил неколку храмови, забележал дека во храмот на божицата Кали божеството изгледа многу застрашувачки, со секира во раката, и им ги сече главите на некои демони и ги носи како ѓердани. Во други храмови ги видел божествата во слични положби, но кога дошол во храмот на Радха-Кришна, рекол: „Мислам дека во овој храм се наоѓа Бог." Кога го прашале како го заклучил тоа, рекол: „Во сите храмови видов дека божеството работи нешто, но тука гледам дека Бог само свири на флејта и ужива. Тој очигледно не мора ништо да работи." Тоа е многу интелигентен заклучок; навистина, тоа е Ведскиот заклучок.

Денес е во мода тврдењето дека со медитација може да се стане Бог. Тоа значи дека со медитација можеме да се претвориме во Бог. Co други зборови, Бог медитира и со своето медитирање станува Бог. Тоа е глупост. Бог е Бог, и Тој секогаш бил Бог и секогаш ќе биде Бог. Дури и како дете во скутот на мајка си Кришна е Бог. He My требаат никаква медитација ниту строгости. Кога Путана, демонската вештерка, дошла да го отруе бебето Кришна, дошла како убава млада девојка и ја замолила Мајката Јашода: „О Јашодамаји, имаш многу убаво бебе. Ќе бидеш ли толку љубезна да ми го дадеш да го подојам малку?" Јашода била многу едноставна селанка, па рекла: „О да, можеш да го земеш моето дете." Путана ги имала намачкано градите со отров со намера да го убие Кришна така што ќе му даде да ги цица. Таков е демонскиот дух. Демоните секогаш сакаат да го убијат Кришна за да можат да речат: „Бог е мртов. He постои Бог. Бог е безличен." Кришна бил толку љубезен кон Путана што и дозволил да го подои, но го исцицал не само отровот, туку и нејзиниот живот. Путана паднала на земја мртва и веднаш го попримила својот првобитен демонски облик. Тоа е Бог: во скутот на мајка си Тој е Бог. He My требаат ни медитација, ни строгости, покори, или следење на правила и прописи. Тој е навистина и вечно Бог и не мора ништо да работи. Ако некој тврди дека може да стане Бог со обожување на тоа и тоа божество или со медитација, треба да сфатиме дека тој не е никаков Бог, туку пес. За да го сфатиме Бога, мораме да го прифатиме само Ведскиот заклучок — на тасја карјам каранам ча видјате: Бог не мора ништо да работи. Зошто Бог би морал да направи нешто за да стане Бог? Ако ние самите произведеме злато, тоа ќе биде вештачко, а не вистинско злато. Златото е природно. Бог е исто така природен. Во своите детски забави, во скутот на мајка си, Тој е Бог. Кога си игра со другарите, Тој е Бог; кога танцува, Тој е Бог; кога се бори на Курукшетра, Тој е Бог; кога е оженет со своите кралици, Тој е Бог, и кога зборува, Тој е Бог. Да го сфатиме Бога воопшто не е тешко. Се што се бара од нас е да го слушаме Кришна.

Во Бхагавад-гита Кришна му вели на Арџуна:

ахам сарвасја прабхаво
маттах сарвам правартате
ити матва бхаџант

е мам будха бхава-саманвитах

„Јас сум изворот на се; од Мене еманира целата креација. Мудрите луѓе кои го знаат тоа Me обожуваат со сето свое срце." (Бг. 10.8)
Тоа значи дека Господинот Кришна е изворот на Шива, Вишну и Брахма и се разбира, на сите други полубогови и живи суштества. Кришна на едно друго место вели:

мамаивамшо џива-локе
џива-бхутах санатанах

манах-шаштханпндријани

пракрити-стхани каршати

„Живите суштества во овој условен свет се Мои вечни делчиња, но поради условениот живот многу тешко се борат со своите шест сетила, во кои се вбројува и умот." (Бг. 15.7)
Во Брахма-самхита Господинот Брахма објаснува кој е Бог за оние што го бараат Бога.

преманџана-ччхурита-бхакти-вилочанена сантах садаива хрдајешу вилокајанти
јам шјамасундарам ачинтја-гуна-сварупам говиндам ади-пурушам там ахам бхаџами

„Го обожувам Говинда, првобитниот Господин, кој е Шјамасундара, Самиот Кришна, ризница на безброј несфатливи одлики. Чистите бхакти чии очи се премачкани со мевлемот на љубовта го гледаат во своите срца ." (Бс. 5.38)
Слични описи се наоѓаат низ целата Ведска литература, но никаквеците и демоните се толку тврдоглави што дури иако 12-те меродавни ачарји (Брахма, Нарада, Шива, Бхишма, Кумарите, Капила, Ману итн.), како и Вјаса, Девала и многу други бхакти потврдуваат дека Кришна е Врховниот Бог, тие одбиваат да го прифатат. Господинот Чаитанја Махапрабху исто така потврдува дека Кришна е Врховниот Бог, а ШримадБхагаватам вели: кршнас my бхагаван свајам. Шримад-Бхагаватам ги наведува сите инкарнации на Бога и на крајот заклучува дека името Кришна, кое се спомнува во списокот, ја означува Севишната Божја Личност, додека сите останати имиња на Бога означуваат делови или делови на деловите на Бога. Деловите се викаат амша, а деловите на деловите калах. Како живи суштества, ние сме амша, но многу малечки амша. Сите други се амша или ка­лах, но Кришна е бхагаван свајам — Севишната Божја Личност.
Нашите молитви треба да и ги упатуваме на Севишната Божја Личност и на никој друг. Затоа се молиме заедно со Брахма:

чинтамани-пракара-садмасу калпа-врикша лакшавртешу сурабхпр абхипалајантам
лакишми-сахасра-тата-самбхрама-севјаманам говиндам ади-пурушам там ахам бхаџами

„Го обожувам Говинда, првобитниот Господин, првиот прататко, кој во живеалишта од духовни скапоцени камења, опкружени со милиони желбоисполнувачки дрвја, ги чува кравите што исполнуваат секакви желби. Hero секогаш со голема почит и љубов го служат стотици илјади Лакшмии или гоппи." (Бс. 5.29)
Тука Кришна е опишан како првобитната личност (ади-пурушам). Сите сме личности. Нашиот татко е личност, па затоа и ние сме личности. Ако се распрашаме кој бил таткото на нашиот татко, ќе откриеме дека и тој бил личност, како и неговиот татко. Така одејќи наназад ќе дојдеме до Господинот Брахма, кој е првата создадена личност во вселената. Потоа ќе видиме дека и таткото на Господинот Брахма, Вишну, е личност. Секој е личност, а Кришна е највисоката личност. Имперсоналистичкото сфаќање на Бога се нарекува нирарча. Них значи „негативен", а арча „облик"; нирарча значи „без облик". Имперсоналистите грешат бидејќи мислат дека Бог нема никаков облик. Зборот нирарча не значи дека Тој нема облик, туку дека нема материјален облик каков што имаме ние. Обликот постои, но тоа не е материјален, туку духовен облик.
Каква е вредноста на нашиот облик? Штом го напуштиме телото, по неколку години, овој облик ќе биде сменет со друг. Нашите облици се менуваат исто како што ја менуваме нашата облека, но Бог нема таков облик; затоа понекогаш се нарекува нирарча. Тој има облик и тоа е објаснето во Брахма-самхита. Господинот Брахма вака го опишува Неговиот облик:

венум кванантам аравинда-далајатакшам

бархаватамсам аситамбуда-сундарангам

кандарпа-коти-каманпја-витеша-тобхам

говиндам ади-пурушам там ахам бхаџами

ангани јасја сакалендрија-врттиманти
патјанти панти калајанти чирам

џаганти ананда-чинмаја-сад-уџџвала-виграхасја

говиндам ади-пурушам там ахам бхаџами

„Го обожувам Говинда, првобитниот Господин, кој вешто свири на својата флејта, со очи налик на листови од лотосов цвет, глава украсена со паунов пердув и прекрасна става со боја на модри облаци, чиј единствен шарм маѓепсува милиони Купидони. Го обожувам Говинда, првобитниот Господин, чиј трансцендентален облик е полн со блаженство, вистина и стварност како и со најзаслепувачка раскош. Сите делови на тој трансцендентален облик ги поседуваат потполните функции на сите други органи и вечно ги гледаат, одржуваат и манифестираат бескрајните духовни и материјални вселени." (Бс. 5.30, 32)
Овој облик нема никаква врска со материјалните облици. Имперсоналистите велат: „О, вие велите дека Кришна има облик. Ако е така, како можете да кажете дека Тој е Севишниот? Безличниот Брахман е Севишниот, а тој нема облик."
Но од Бхагава-дгита дознаваме дека Кришна е изворот на беззличниот Брахман.

брахмано хи пратиштхахам
амритасјавјајасја ча

татватасја ча дхармасја
сукхасјаикантикасја ча

„Јас сум основата на безличниот Брахман, кој е бесмртец, неуништлив, вечен и природна положба на крајната среќа." (Бг. 14.27)
Кришна секако има облик, но Неговиот облик, како што веќе рековме, е сач-чид-ананда-виграха, вечен и полн со блаженство и знаење. Господинот Брахма вака накусо ги опишува особините на Неговото трансцендентално тело: ишварах парамах кришнах

сач-чид-ананда-виграхах

анадир адир говиндах
сарва-карана-каранам

„Кришна, кој е познат како Говинда, е Севишниот Бог. Тој има вечно, блажено духовно тело. Тој е изворот на се што постои. Самиот нема никаков друг извор. Тој е првобитната причина на сите причини." (Бс. 5.1)
Зборот Говинда значи „Тој што им дава задоволство на сетилата." Ние чувствуваме задоволство преку нашите сетила и затоа Кришна, кој е резервоар на задоволство, е наречен Говинда. Ако го служиме Кришна со прочистени сетила, ќе уживаме во задоволството на тој врховен резервоар.
Како можеме да го оцишеме Бога или да ги сфатиме Неговите слави? Тоа не е возможно. Бог е бескраен. Меѓутоа, без оглед на нашата ограниченост, можеме да ги искажеме своите чувства и да кажеме: „Боже мој, Господине мој." Тоа ќе биде прифатено. Господинот Чаитанја Махапрабху не учи да се молиме на следниов начин:

аји нанда-тануџа кинкарам

патитам мам вишаме бхавамбудхау
крпаја тава пада-панкаџа-
стхита-дхули-садришам вичинтаја

„О сине на Махараџа Нанда, јас сум Твој вечен слуга, па сепак на некој начин сум паднал во океанот на раѓањето и смртта. Затоа Те молам, извади ме од овој океан на смртта и постави ме да бидам еден од атомите до Твоите лотосови стапала." (Шикшаштака, 5)
Тоа треба да биде молитвениот стандард. Се што треба да посакуваме е да бидеме еден од атомите крај лотосовите стапала на Кришна за да го служиме. Секој My се моли на Бога со некаков интерес, но дури и ако My се молиме на Бога: „Дај ми пари, ослободи ме од страдања, дај ми добра куќа, добра жена, добра храна", тоа е пак добро. Сепак, тоа не е според стандардот на молитвата на Господинот Чаитанја Махапрабху. Нашата единствена молитва треба да биде
Господинот да не оспособи да го служиме живот за живот. Треба да се молиме: „Драги мој Господине, Ти си толку голем што сакам да Те служам. Сум служел секакви никаквеци и не сум задоволен. Сега дојдов кај Тебе. Те молам дозволи да Те служам." Тоа е највозвишената молитва. Некои луѓе се жалат дека не го чувствуваат присуството на Бога додека му се молат. Треба да знаеме дека тоа е поради нашата, а не Божјата неспособност. Постојат две концепции на присуство: физичко и вибрациско. Физичкото присуство е привремено, додека вибрациското е вечно. Треба да знаеме дека кога уживаме во вибрирањето на учењата на Кришна во Бхагавад-гита или пееме Харе Кришна, Кришна е присутен во тие вибрации. Тој е апсолутен и затоа Неговата вибрација е исто толку важна колку и Неговото физичко присуство. Кога чувствуваме одвоеност од Кришна или од духовниот учител, само треба да се сетиме на нивните упатства и нема повеќе да ја чувствуваме таа одвоеност. Таквото дружење со Кришна и духовниот учител треба да биде дружење преку звучна вибрација, а не физичко присуство.

Тоа е вистинско дружење. Ние толкава важност му придаваме на гледањето, но кога Кришна бил присутен на Земјата многу луѓе го виделе и не сфатиле дека Тој е Бог. Каква е, тогаш, предноста на гледањето? Кришна нема да го сфатиме со гледање, но ако внимателно ги слушаме Неговите учења можеме да дојдеме на ниво на кое ќе можеме да го сфатиме. Co звучната вибрација можеме веднаш да' го допреме Кришна . Затоа треба да и придадеме поголема важност на звучната вибрација на Кришна и духовниот учител. Тогаш ќе бидеме среќни и нема да чувствуваме одвоеност.

Од Шримад-Бхагаватам дознаваме дека кога Кришна заминал од овој свет Арџуна бил преплавен со тага, но штом се присетил на упатствата од Бхагавад-гита се смирил. Арџуна му бил постојан пријател на Кришна и затоа бил преплавен со тага кога Кришна си заминал во своето престојувалиште, но штом се присетил на Кришнините учења се ослободил од болките на одвоеноста. Кога ќе почуствуваме одвоеност, најдобро е да се сетиме на тие учења. Учењата на Бхагавад-гита му беа пренесени на Арџуна за тој и сите луѓе да бидат среќни. Кришна го истакнува тоа на почетокот на Десеттата Глава, кога вели:

бхуја ева маха-бахо
шриину ме парамам вачах

jam me 'хам пријаманаја
вакшјами хита-камјаја

„О моќнорак Арџуна, чуј го повторно Моето највисоко упатство, што ќе ти го дадам за твое добро и кое ќе ти донесе голема радост." (Бг. 10.1)
Слушајќи ги и внимателно следејќи ги зборовите на Господинот Кришна ќе добиеме не само мир во светот, туку и врховен мир {парам шантим). Се што ни треба е да побараме засолниште крај лотосовите стапала на Кришна и да го служиме пеејќи ги Неговите слави и ширејќи го ова движење на свесноста за Кришна во секој град и село во светот. Кришна ветува дека со таквото предавање мирот и вечниот живот ќе дојдат сами по себе.

там ева шаранам гаччха
сарва-бхавена бхарата

тат-прасадат парам тантим
стханам прапсјаси татватам

„О потомоку на Бхарата, потполно предај My се на Господинот. Co Негова милост ќе го достигнеш трансценденталниот мир и највисокото, вечно престојувалиште." (Бг. 18.62)