3 - Кон мирно општество ( од Издигање до свесноста за Кришна )

шри-бхагаван увача

идам шарирам каунтеја
кшетрам итј абхидхијате

етад јо ветти там прахух
кшетра-џна ити тад-видах

„Севишниот Господин рече: Ова тело, о сине на Кунти, се нарекува поле, а познавачот на телото — познавач на поле-то." (Бг. 13.2)
Севишната Божја Личност, Кришна, му го предава на Арџуна знаењето за кшетра и кшетраџна. Кшетра се однесува на полето, т.е. на телото, а кшетраџна на познавачот на полето, т.е. особената душа. Како што за земјата која треба да се обработува мора да постои обработувач, така и за ова тело, кое може да се спореди со поле, мора да постои сопственик кој ќе може да се грижи за него. Ние сега ги имаме овие материјални тела и наша должност е правилно да се грижиме за нив. Таквото негување се вика карма или работа. Некој може да дојде кај нас со мотика да ја обработува земјата, или пак само да се напие кафе или чај. Ова тело ни е дадено да се грижиме за него и да ги добиеме бараните сетилни предмети во согласност со нашите желби. Тоа е подарок од Бога. Бог е многу љубезен, и ако некој бара нешто од Hero, Тој тоа му го дозволува. „Во ред", вели Тој, „земи го ова". Неговиот однос со нас е како односот на таткото со синот. Синот може да настојува да добие нешто од таткото, кој може да се обиде да го убеди дека тоа што го бара не е добро за него, велејќи му: „Мили сине, не го фаќај тоа. Тоа не е добро за тебе." Но ако детето инсистира, таткото ќе му дозволи да го има тоа што го бара. Љубезниот татко му го дава на синот токму она што тој го бара. Така и Севишниот Татко им го дава на своите синови токму она што го бараат. Во Бхагавад-гита е речено дека сите суштества во сите видови на живот се Негови деца.

сарва-јонишу каунтеја

муртајах самбхаванти јах
тасам брахма махад јонир

ахам биџа-прадах пита

„Треба да се сфати дека сите животни видови настануваат со раѓање во оваа материјална природа и дека Јас сум таткото кој го дава семето." (Бг. 14.4)
Во овој материјален свет мајката, пракрти, т.е. материјалната природа, ни дава тело, а Севишниот Татко ја оплодува таа материја со живи души. Денес владее една погрешна теорија која вели дека само луѓето имаат душа, а другите живи суштества не. Но од Ведскиот авторитет дознаваме дека постојат преку 8 000 000 видови тела, вклучувајќи ги растенијата и дрвјата, и дека сите имаат душа, инаку не би можеле да се развиваат и да растат. Во овој стих Шри Кришна вели дека сите живи суштества, без оглед на облиците што ги прифаќаат во овој материјален свет, се Негови синови, и дека нивниот однос со Hero е како односот на синот и таткото.
Оваа свесност за Кришна е посебно наменета за сфаќање на положбата на душата и нејзиниот однос со Бога.

кшетраџнам чапи мам виддхи
сарва-кшетрешу бхарата

кшетра-кшетраџнајор џнанам
jam таџ џнанам матам мама

„О потомоку на Бхарата, треба да сфатиш дека Јас сум исто така и познавачот во сите тела. Да се сфати ова тело и неговиот сопственик се нарекува знаење. Тоа е Моето мислење." (Бг. 13.3)

Ако го проучиме ова тело и размислиме за да видиме дали сме или не сме тоа тело, ќе заклучиме дека ние сме кшетраџна, познавачот на телото, а не телото. Ако проучиме еден наш прст и размислиме дали сме ние тој прст или не, ќе заклучиме дека не сме ни тој прст ниту било кој друг дел од телото, туку дека прстот, рацете, нозете, главата итн. се наши прсти, раце, нозе итн. На тој начин можеме да заклучиме дека ние не сме овие тела, туку дека телата ни припаѓаат нам. Затоа велиме: „Ова е моето тело." За жал, луѓето во оваа современа цивилизација никогаш не застануваат за да се запрашаат кои се или што се. Тие по цел ден само тешко работат во некоја канцеларија или фабрика под впечатокот „Јас сум ова тело." А ако ги запрашаме кои се, ќе одговорат: „Јас сум хиндус, јас сум муслиман, Швеѓанец, Американец, христијанин итн. Тоа се разни идентификации или именувања на телото, но всушност ние не сме овие тела. Телото е само поле на нашите активности. Ние сме ова тело исто толку колку што обработувачот на полето е самото поле.
Има разни видови на тела и разни активности во согласност со нив. Кучето ужива во еден вид на активност, мачката во друг, а човекот во трет. Поради телесните разлики, постојат различни активности. Меѓутоа, штом дојдеме на нивото на вистината и сфатиме дека не сме овие тела, нашите материјални активности ќе се претворат во духовни. Се додека делуваме под влијание на телесното сфаќање на животот нашите активности ќе бидат материјални, но штом сфатиме: „Јас не му припаѓам на ова тело, ахам брахмасми, јас сум духовна душа", ќе почнеме да делуваме во согласност со тоа сознание, што значи дека повеќе нема да бидеме мотивирани на материјалното или телесно ниво. Знаењето за нашиот вистински идентитет како одвоени од телото е вистинско знаење, но се додека се поистоветуваме со телото тоа знаење ќе ни биде недостапно.
Во списите е речено дека се додека сме под влијание на тоа телесно сфаќање на животот, сите наши активности ќе бидат неуспешни. Детето се раѓа во незнаење, и ако додека расте остане во тоа телесно сфаќање на животот, ќе живее во темнина. Неговата положба е положбата на тудра. Во Ведските списи е речено дека во ова доба на Кали секој се раѓа како тудра. Затоа секој треба да го сознае својот вистински идентитет. Меѓутоа, ако останеме задоволни со тоа што не родиле нашите мајка и татко, ќе останеме во положбата на тудра. Мораме да се издигнеме на ниво на брахмана со следење на прочистувачките процеси.
Како што веќе спомнавме, нечистиот живот има четири основни одлики — незаконскиот секс, интоксикацијата, јадењето месо и коцкањето. Според Ведските принципи, сексот не е дозволен надвор од бракот. Затоа кај луѓето постои системот на бракот по кој се разликуваме од мачките и кучињата. Без разлика дали сме хиндуси, муслимани или христијани, го признаваме системот на бракот. Неговата намена е да помогне да се избегне незаконскиот секс. Ведскиот систем исто така го обесхрабрува и интоксицирањето. He го подржува ни јадењето месо, бидејќи луѓето треба да бидат ненасилни. Имаме доволно жито, овошје, млеко и зеленчук и нема потреба да ги убиваме кутрите животни. Некои луѓе тврдат дека ако не јадеме месо ќе бидеме неисхранети, но можеме да видиме дека учениците на ова движење на свесноста за Кришна се откажале од месо и се многу здрави, додека луѓето што јадат месо се сеуште, и покрај тоа што јадат месо, подложни на многу болести и нездрави состојби. Коцкањето исто така се обесхрабрува, бидејќи само го вознемирува умот.
Тоа е прочистувачкиот процес со кој човек може да стане брахмана. Брахмана е оној што е вистинољубив и чист, трпелив и едноставен, полн со знаење и вера во Бога, кој може да владее со својот ум и сетила. Во сегашниов момент постои голема потреба од брахмани, бидејќи скоро секој е тудра, потполно зафатен со одржување на телото, јадење, спиење, парење и бранење — симптоми на животните и шудрите.
Општеството не може да биде мирно ако не постојат четири сталежи кои ќе делуваат во меѓусебна согласност. Тие четири сталежи се брахманите, кшатриите, ваишјите и шудрите. Кришна вака ги објаснува во Бхагавад-гита: чатур-варнјам маја сриштам
гуна-карма-вибхагатах тасја картарам апи мам виддхј акартарам авајам
„Јас ги создадов четирите сталежи на човечкото општество според трите одлики на материјалната природа и делувањето кое им е својствено. Иако сум творецот на тој систем, треба да знаеш дека сепак ништо не правам, бидејќи сум непроменлив." (Бг. 4.13)
Овие четири сталежи во човечкото општество не се вештачки, туку природни, бидејќи се во материјалниот свет делува под влијание на трите гуни на материјалната природа: доброста, страста и незнаењето. Се додека сме во материјалниот свет, не можеме сите да ги сместиме во иста категорија, бидејќи секој поединец делува под влијание на трите гуни на материјалната природа. Меѓутоа, штом го надминеме материјалното ниво, доаѓаме до единство. Тогаш сите поделби отпаѓаат. Затоа, прашањето е — како да се надминат гуните на материјалната природа, а тоа е самиот процес на свесноста за Кришна. Штом станеме свесни за Кришна, стануваме трансцендентални сирема гуните на материјалната природа.

мам ча јо 'вјабхичарена
бхакти-јогена севате

са гунан саматитјаитан
брахма-бхујаја калпате

„Оној што постојано ме служи со девоција и под никакви околности не паѓа, веднаш ги надминува гуните на материјалната природа и така доаѓа на нивото на Брахман." (Бг. 14.26)
На тој начин оној што делува свесно за Кришна веднаш се издига на трансцендентална положба. Ние по природа не сме материја, туку Брахман (ахам брахмасми). Филозофијата на Шанкарачарја претежно се засновува врз принципот дека не би требале да мислиме дека сме производи на оваа материјална природа. Тоа што сме во допир со неа е нес­реќен случај. Всушност, нашата природа е Брахман, духовна природа која мораме да ја разбудиме. Овој материјален живот е состојба на болест; кога сме сместени во Брахман, тогаш сме здрави. Таа здрава состојба на Брахман ја достигнуваме штом потполно се зафатиме со активности свесни за Кришна.
Откако ќе ја надминеме материјалната природа служејќи го Кришна, во каква положба ќе се најдеме? Дали стануваме нула? Некои филозофии тврдат дека по ослободувањето од материјалниот живот, по нирваната на материјалното тело, стануваме нула, празнина. Тоа е опасна теорија. Празнината, природно, не го привлекува живото суштество. Можеме да боледуваме и да страдаме од многу болести, но ако нашиот лекар дојде и ни рече: „Дај да те убијам за да ти ги скратам маките", веднаш ќе речеме: „Не, не! Подобро остави ме да страдам од болеста." He сакаме да не убијат само за да им ставиме крај на нашите маки. Така и теоријата дека по материјалниот живот доаѓа празнина воопшто не е привлечна. Ниту пак е точна.

Ние сме сач-чид-ананда виграха, вечни, блажени и полни со знаење, како и делчиња на Севишниот. Севишниот Господин е сач-чид-ананда виграха, а ние сме квалитативно еднакви со него. Иако е многу мала, капката морска вода е исто така солена како и морето, па така и ние, иако сме само духовни атоми, ги имаме истите својства што ги има врховната духовна целина. Никогаш нема да станеме празнина, бидејќи како живи суштества имаме безброј разновидни духовни својства. Меѓутоа, ако фрустрирани од материјалното постоење извршиме самоубиство, нема да им ставиме крај на нашите маки. Само ќе создадеме нови. Ако некој се обиде да изврши самоубиство но не успее, или е на некој начин вратен во живот, бидува казнет според државниот закон. Така и природните закони го третираат самоубиството како кривично дело. Можеме да го завршиме овој материјален живот само откако ќе го најдеме вистинскиот блажен, вечен живот. He би требале да се обидуваме да ги прекратиме бедите на овој живот само од фрустрираност, туку треба да вршиме активности што ќе не издигнат до духовниот живот.
Шри Кришна ги создал четирите сталежи на човечкото општество за да го олесни процесот на издигање. Како што студентот се издига од понизок клас до постдипломско ниво, поделбата на работењето во општеството на четири сталежи (чатур-варнјам) е создадена да не издигне од најниските нивоа на свесноста до највисокото ниво на свесноста за Кришна. Овој процес е процес на соработка. Во човечкото тело најважниот дел е главата, a no неа рацете, стомакот и нозете. Иако главата се смета за најважен дел, нозете или било кој дел од телото никако не смеат да се запостават. Така и меѓу сталежите на човечкото општество ниеден сталеж не е поважен од другите. Брахманите се сталежот на интелектуалците, учителите, кшатриите се административниот, војничкиот сталеж, ваишјите се сталеж на трговците и земјоделците, а шудрите сталежот на обичните работници. Во едно правилно управувано општество сите овие сталежи се потребни. Ако соработуваат во своето напредување кон свесноста за Кришна, нема да има судир помеѓу нив.
Денес во општеството постојат овие четири сталежи, но помеѓу нив нема соработка. Сите се незадоволни. Денес капиталистичката и работничката класа водат голема меѓусебна борба бидејќи не постои никаква меѓусебна спогодба. Постои само судир. Причина за сета оваа борба помеѓу класите е недостатокот на свесноста за Кришна. Без свесност за Кришна нема никаква можност за соработка. Таа е апсолутно неопходна за усогласување на сите слоеви на човечкото општество. Ако соработуваме во свесноста за Кришна, без разлика на која класа и припаѓаме, во светот ќе има мир.
Свесноста за Кришна е најголема потреба на сите општествени сталежи. Секоја глава и заклучок на Бхагавад-гита се насочени кон свесноста за Кришна. Шри Кришна, кој ја изговара Бхагавад-гита, постојано ја нагласува девоцијата кон Неговата личност.

ман-мана бхава мад-бхакто
мад-јаџи мам намаскуру

мам еваишјаси сатјам me
пратиџане пријо 'си ме

„Секогаш мисли на Мене и стани Мој бхакта. Обожувај Me и оддавај Ми почит. Така сигурно ќе дојдеш кај Мене. Тоа ти го ветувам, бидејќи си Мој многу драг пријател." (Бг. 18.65)
Гледаме дека низ целата Бхагавад-гита се нагласува зборот мам. Мам значи „Мене", што се однесува на Кришна, но има многу никаквеци кои ова мам го толкуваат како „секој". Кога ќе речам: „Донеси ми чаша вода", значи ли тоа дека сакам на секого да му донесеш чаша вода? Индивидуалноста постои, но со игра на зборови тие го толкуваат „Мене" или „Јас" како „секој". Така, кога Кришна вели „Јас", никаквеците го поистоветуваат тоа „Јас" со себеси. Тоа е сосема погрешно толкување. Иако Бхагавад-гита е многу популарна во светот, луѓето не ја сфаќаат правилно, поради таквото погрешно толкување од страна на световните научници.
Бхагавад-гита јасно објаснува дека Кришна го воспоставил чатур-варнјам системот, но Тој самиот е надвор од него. Кога Кришна се инкарнира, Тој не доаѓа како член на еден од општествените сталежи, како брахмана или било што друго. Кришна се појавил како син на Деваки и Васудева.

Васудева му припаѓал на едно кралско семејство и затоа бил кшатрија. Така Кришна играл улога на кшатрија, но тоа не значи дека му припаѓал на кшатрискиот сталеж. Кришна се инкарнира во разни облици на живот. Во една инкарнација се појавува како риба, член на заедницата на рибите, но тоа не значи дека Тој е риба. Ако видиме риба и помислиме дека таа му припаѓа на Кришниното семејство, грешиме.

Се разбира, од една друга гледна точка, се е Кришна, но Кришна е сепак одвоен од се. Тоа е трансценденталната природа на Кришна, и ако така ја сфатиме ќе бидеме ослободени од раѓањето и смртта. Иако Кришна ги воспоставил четирите сталежи на човечкото општество, Тој не е ниту во еден од нив (тасја картарам апи мам виддхј акартарам авјајам). Штом сфатиме дека и покрај тоа што се родил во кшатриско семејство, Кришна самиот не е кшатрија, навистина стануваме ослободени. Ако мислиме дека последиците на сопствените дела го врзуваат Кришна, бидејќи делува на одреден начин, како што на бојното поле му наредил на Арџуна да се бо­ри, грешиме. „Делата не Me валкаат", вели Шри Кришна (на мам кармани лимпанти). Како заклучок, мораме да го прифатиме фактот дека кога Кришна доаѓа како еден од нас, Тој всушност не е „еден од нас". Тој е трансцендентален. Овој факт мораме да го сфатиме со понизно распрашување, од авторитативни извори како што е Бхагавад-гита или духовен учител кој е потполно самосознаен и свесен за Кришна.
Денес сите слоеви на човечкото општество мислат дека нивниот личен интерес лежи во одржувањето на телото. Како последица на тоа, денешното општество е само општество на мачки, кучиња и свињи. ,Од Ведските списи дознаваме дека не мораме тешко да работиме по цел ден само за да го одржиме ова тело. Работиме многу тешко, бидејќи се обидуваме да управуваме со материјалната природа, за да можеме сетилно да уживаме. Оној што може да сфати дека Кришна е корен и извор на се може да го сфати значењето на стихот ишварах парамах кришнах — Кришна е врховниот управител. Во вселената постојат многу итвари, или управители, но Кришна е главниот меѓу сите нив. Свесноста за Кришна ни го дава тоа знаење. Без неа никогаш нема да го најдеме нашиот вистински интерес.
Современото општество има огромна потреба од разумни лица или брахмани кои ќе можат да го шират вистинското духовно знаење по целиот свет. Тоа е апсолутно неопходно во едно општество кое тешко работи само за да ја искористува природата. Ако луѓето се обидат научно и филозофски да го сфатат ова движење за свесност за Кришна и да соработуваат, во целиот свет ќе завладее мир. Всушност, методот е многу едноставен. Треба само да пееме Харе Кришна, Харе Кришна, Кришна Кришна, Харе Харе / Харе Рама, Харе Рама, Рама Рама, Харе Харе и да ги следиме веќе спомнатите регулативни принципи. Co следење на регулативните принципи ќе ги избегнеме четирите столбови на грешниот живот, а со пеење на Харе Кришна мантрата постојано ќе се дружиме со Бога. Така ќе владее мир помеѓу сите класи на луѓе.